Để bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa biến chứng hậu sản, sau sinh mẹ cần kiêng cữ nhiều thứ, bao quát toàn bộ chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi, rèn luyện thân thể hàng ngày. Kiêng cữ sau sinh mấy tháng thì được ăn uống bình thường?
Vì sao sản phụ cần kiêng cữ?
Sau khi trải qua quá trình sinh nở đầy khó khăn, cơ thể người mẹ thường bị suy yếu đáng kể do mất máu và năng lượng. Điều này kéo theo sức đề kháng giảm sút, khiến mẹ sau sinh cần đặc biệt chú ý đến việc kiêng cữ, tăng cường bổ sung dưỡng chất và nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thể phục hồi nhanh chóng.
Theo quan niệm dân gian, giai đoạn ở cữ sau sinh kéo dài 100 ngày và có rất nhiều điều cần kiêng cữ trong thời gian này, bao gồm:
- Ăn kiêng: Có rất nhiều món sản phụ cần kiêng ăn theo quan niệm dân gian, trong đó có những món ăn giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên kiêng khem quá mức lại khiến sản phụ bị thiếu dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe, mẹ sau sinh chỉ nên ăn kiêng theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn mà không bị thiếu hụt dinh dưỡng.
- Vệ sinh cá nhân: Nhiều sản phụ kiêng tắm rửa, gội đầu trong đủ 100 ngày, điều này hoàn toàn sai lầm, phi khoa học, tăng nguy cơ nhiễm trùng, mắc bệnh hoặc tai biến hậu sản,…
- Ở trong phòng kín, không trò chuyện với người lạ, không đọc sách báo, nghỉ ngơi hoàn toàn, không sinh hoạt vợ chồng,… trong 100 ngày và rất nhiều những điều kiêng cữ khác.
Kiêng cữ sau sinh đúng khoa học giúp sản phụ nhanh chóng hồi phục
Vì sao mẹ sau sinh chưa thể ăn uống theo chế độ bình thường được?
Mặc dù kiêng cữ là cần thiết để tránh nguy cơ sản phụ mắc bệnh hậu sản nhưng có nhiều điều kiêng cữ theo quan niệm dân gian là không khoa học và hoàn toàn không cần thiết. Tuy nhiên, việc ăn kiêng lành mạnh hợp lý sau sinh bởi các lý do sau:
- Cơ thể đang trong quá trình hồi phục: Sinh nở là một quá trình tiêu hao nhiều năng lượng và gây tổn thương cho cơ thể. Các cơ quan nội tạng, đặc biệt là tử cung, cần thời gian để trở về trạng thái ban đầu. Chế độ ăn uống đặc biệt giúp hỗ trợ quá trình phục hồi này, cung cấp các dưỡng chất cần thiết và tránh các thực phẩm có thể gây kích ứng hoặc khó tiêu.
- Mất máu và thiếu hụt dinh dưỡng: Trong quá trình sinh nở, mẹ thường mất một lượng máu đáng kể, dẫn đến thiếu hụt sắt và các vi chất dinh dưỡng khác. Chế độ ăn sau sinh cần bổ sung các chất này để ngăn ngừa thiếu máu và các vấn đề sức khỏe khác.
- Cho con bú: Nếu mẹ cho con bú, chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và số lượng sữa mẹ. Một số thực phẩm có thể gây dị ứng hoặc khó tiêu cho trẻ sơ sinh thông qua sữa mẹ, vì vậy mẹ cần tránh những thực phẩm này và ưu tiên các thực phẩm giàu dinh dưỡng, hỗ trợ sản xuất sữa.
- Các vấn đề sức khỏe khác: Mẹ sau sinh có thể gặp một số vấn đề sức khỏe như táo bón, trĩ, hoặc các vấn đề về tiêu hóa. Chế độ ăn uống sau sinh cần điều chỉnh để giảm thiểu các vấn đề này và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt.
Chính vì vậy, sau sinh chế độ dinh dưỡng của sản phụ cần đáp ứng đủ 3 yếu tố dưới đây:
- Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho quá trình phục hồi của mẹ
- Không ảnh hưởng tới vết khâu tầng sinh môn hoặc vết mổ lấy thai
- Lợi sữa
Kiêng cữ sau sinh mấy tháng thì được ăn uống bình thường?
Có thể thấy rằng thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh kiêng cữ sau sinh vừa có thể cung cấp cho sản phụ đầy đủ dinh dưỡng, vừa tránh được nguy cơ mắc bệnh hậu sản. Nhưng kiêng cữ sau sinh mấy tháng thì được ăn uống bình thường?
Chế độ ăn kiêng cần được thực hiện trong 3 tháng sau sinh với những giai đoạn cụ thể như sau:
Chế độ ăn kiêng của mẹ sinh thường
- 1 – 3 ngày sau sinh: Mẹ sau sinh có thể ăn uống bình thường nhưng cần ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, nóng, sử dụng thức ăn tươi khi chế biến và không nên ăn lại thức ăn cũ để không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Chú ý ăn nhiều thực phẩm giàu sắt để bổ máu, giảm nguy cơ thiếu máu thiếu sắt sau sinh. Ăn nhiều rau xanh, trái cây để giảm nguy cơ táo bón, cơn ác mộng của những sản phụ phải khâu tầng sinh môn. Ngoài ra mẹ sau sinh cần chú ý kiêng các món gây lạnh bụng được chế biến từ thịt trâu, các loại động vật thân mềm có vỏ, rau cải,…
- 3 tuần – 3 tháng sau sinh: Vết khâu tầng sinh môn đã bắt đầu liền, cơ thể cũng có dấu hiệu hồi phục rõ nét. Mẹ sau sinh cần được ăn uống đa dạng, đầy đủ dinh dưỡng để cung cấp đủ dưỡng chất cho bà mẹ và trẻ sơ sinh nhưng vẫn nên duy trì ăn kiêng các món tương tự giai đoạn 1 – 3 ngày.
- 3 tháng đến khi cai sữa: Khi này cơ thể sản phụ đã hoàn toàn bình phục, mẹ có thể ăn uống hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên em bé vẫn đang bú mẹ nên mẹ cần xây dựng thực đơn dựa theo nhu cầu dinh dưỡng của trẻ để điều chỉnh cả sở thích của bản thân.
Chế độ ăn kiêng nên được duy trì trong 3 tháng đầu sau sinh để cơ thể sản phụ hoàn toàn phục hồi
Chế độ ăn kiêng của mẹ sinh mổ
Mẹ đẻ mổ phải sử dụng thuốc gây tê, gây mê, giảm đau nên chế độ ăn cho mẹ sau sinh mổ cũng có 1 số khác biệt so với mẹ sinh thường. Cụ thể như sau:
- Sau sinh mổ 6 giờ: Kiêng ăn uống hoàn toàn để không bị đầy hơi, khó tiêu
- 2 ngày đầu tiên: Chỉ ăn các món dễ tiêu, mềm như cháo, súp,… không nên ăn các món nhiều dầu mỡ
- 1 tuần sau sinh: Hệ tiêu hóa đã bắt đầu bình phục, sản phụ có thể ăn uống bình thường. Nhưng để không ảnh hưởng đến vết mổ chưa lành hẳn, bên cạnh các món kiêng như sản phụ sinh thường các mẹ sinh mổ cần kiêng ăn đồ nếp, rau muống, trứng nhằm ngăn ngừa viêm nhiễm và đảm bảo tính thẩm mĩ cho vết mổ. Từ tuần thứ 2 trở đi sản phụ thực hiện kiêng khem như sản phụ sinh thường.
Hiện nay sản phụ không còn phải kiêng quá nhiều món ăn như quan niệm dân gian cũ nhưng thực đơn của mẹ sau sinh cần được điều chỉnh cho phù hợp với từng giai đoạn. Thực hiện đúng thì sức khỏe khả năng hồi phục của mẹ và chất lượng sữa của con đều được đảm bảo. Ngoài ra việc bổ sung sắt và axit folic, DHA, canxi tốt cho mẹ sau sinh cũng cần được duy trì từ ngay sau sinh cho đến hết thời gian nuôi con bú hoàn toàn để mang lại lợi ích tốt nhất cho sức khỏe sản phụ và quá trình phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh.
Viên bổ sung canxi cho mẹ bầu, sau sinh
Tóm lại, mẹ sau sinh cần có thực đơn đa dạng, phong phú, đầy đủ các nhóm dưỡng chất cơ bản gồm tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ để cơ thể nhanh hồi phục, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh bú mẹ. Ngoài những lưu ý bên trên mẹ sau sinh cũng cần uống đủ nước để có thể tiết đủ sữa cho con bú.