Làm sao biết nước ối nhiều hay ít?

Khi mang thai em bé được bao bọc trong nước ối. Lượng nước ối nhiều hay ít ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Vậy làm sao biết nước ối nhiều hay ít?

Nước ối là gì?

Nước ối là một chất lỏng màu trong suốt, không mùi xuất hiện từ ngày thứ 12 sau khi thụ thai. Khi thai nhi nằm trong tử cung của người mẹ, thai nhi sẽ nằm trong túi ối và được bao quanh bởi nước ối. Trong nước ối chứa các thành phần quan trọng để duy trì và tăng trưởng cho thai nhi như chất dinh dưỡng, hormone và kháng thể chống lại nhiễm trùng.

Khi mẹ bước vào giai đoạn chuyển dạ sắp sinh, nước ối vỡ ra giúp cổ tử cung giãn nở tốt hơn, thai nhi dễ dàng di chuyển qua ống sinh nhờ chất bôi trơn thành âm đạo có trong nước ối.

Lượng nước ối trong bụng mẹ sẽ tăng dần theo tuần tuổi của thai nhi và sẽ đạt mức cao nhất vào tuần thứ 36 của thai kỳ, khoảng 1000ml. Sau đó lượng nước ối sẽ giảm đi cho đến ngày dự sinh để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ. Ở thai đủ tháng thường sẽ chứa khoảng 500-1000ml nước ối.

Nước ối đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thai nhi

Thiếu ối ( nước ối ít), dư ối ( nước ối nhiều) là như thế nào?

Thiếu ối là tình trạng nước ối ít hơn so với mức sinh lý bình thường, khi mà chỉ số AFI (chỉ số nước ối) nhỏ hơn 5cm (chỉ số bình thường là 5-25cm), chỉ số MPV (xoang ối lớn nhất) nhỏ hơn 2cm và tình trạng màng ối còn nguyên vẹn. Thiếu nước ối nghiêm trọng nhất khi chỉ số AFI nhỏ hơn 3cm và thể tích nước ối đo dưới 250ml. 

Dư ối, đa ối hay rối loạn nước ối là tình trạng nước ối nhiều hơn hình thành trong thời thai kỳ.

Dư nước ối là tình trạng khá thường gặp. Nước ối bình thường khi đạt 250 – 600 ml lúc thai nhi từ 16 – 32 tuần tuổi. Lượng nước ối này sẽ tăng dần theo tuổi thai và đến tuần thứ 34 của thai kỳ nước ối sẽ lên 800ml và lượng nước ối này sẽ duy trì cho đến khi thai nhi 36 tuần tuổi sẽ đạt mức cao nhất 1000ml. Sau đó, sẽ giảm còn khoảng 600 – 800ml vào khoảng thời gian trước khi sinh.

Bà bầu bị dư nước ối khi lượng nước ối vượt quá trên 1000ml và đa ối khi nước ối vượt quá 2000ml.

Để chẩn đoán dư ối hay đa ối, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm và lấy kết quả ước lượng gián tiếp về thể tích nước ối. Mẹ được chẩn đoán dư ối khi chỉ số nước ối (A.F.I: amniotic fluid index) qua siêu âm từ 12-25cm . Đa ối là quá 25 cm.

Làm sao biết nước ối nhiều hay ít?

Để trả lời cho câu hỏi làm sao biết nước ối nhiều hay ít? Phương pháp đơn giản nhất là các mẹ bầu chỉ cần đến bác sĩ siêu âm để có kết quả chính xác nhất. Thông qua siêu âm, bác sĩ cũng đánh giá được các chỉ số và bất thường khác liên quan đến bất thường sự phát triển của thai nhi, tư thế thai nhi, bất thường ở thận thai nhi, dây rốn và tim.

Thông thường tính trạng nước ối nhiều hay ít này diễn ra vào giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ hoặc những trường hợp mang thai quá ngày. Bên cạnh việc siêu âm, thông qua một số dấu hiệu mẹ bầu cũng có thể nhận biết được tình trạng này.

Siêu âm biết được chính xác tình trạng nước ối nhiều hay ít

Một số dấu hiệu nhận biết khi thiếu ối (ít nước ối) như:

• Mẹ bầu thường xuyên đi tiểu ít, hay khát nước.
• Chu vi vòng bụng chậm tăng chậm hơn so với sự phát triển của tuổi thai
• Thai nhi đạp mạnh và đau hơn.
• Chỉ số AFI.
• Hơi thở của mẹ có mùi.

Nhưng dù gặp ở tình trạng thiếu ối (ít nước ối), dư ối (nhiều nước ối), đa ối thì cũng sẽ để lại di chứng gây cản trở quá trình sinh nở của mẹ, mẹ có thể bị sinh mổ, sinh non hoặc nghiêm trọng hơn là sảy thai, thai nhi chết lưu .Vì vậy, trong suốt thai kỳ mẹ  đảm bảo làm đầy đủ các xét nghiệm cần thiết, siêu âm định kỳ và kiểm tra sức khỏe gặp bác sĩ ngay khi có bất cứ dấu hiệu bất thường nào. 

Nguyên nhân của tình trạng nước ối nhiều hay ít

• Tình trạng nước ối nhiều (dư ối): Mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ, suy tim, nhiễm trùng bẩm sinh, những bất thường về đường tiêu hóa ngăn chặn việc nuốt nước ối,bất thường về nhiễm sắc thể,…
• Tình trạng nước ối ít ( thiếu ối): Mẹ bầu uống ít nước; chế độ ăn uống không hợp lý và không đầy đủ chất dinh dưỡng; làm việc quá sức; mẹ bầu mắc các bệnh lý tăng huyết áp, tiền sản giật, gan, thận,…; thai nhi chậm phát triển hay quá ngày dự sinh; thai nhi bị dị tật bẩm sinh;…

Cách khắc phục tình trạng mẹ bị nhiều hay ít nước ối

Thiếu ối

• Mẹ bầu nên duy trì uống nhiều nước khoảng 2-2.5 lít nước mỗi ngày để tăng lượng nước ối
• Thường xuyên ăn hoa quả, uống lượng nước dừa hợp lý cũng là cách để bổ sung lượng nước ối.

Uống nước dừa đúng cách giúp cải thiện lượng nước ối

• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng phù hợp. Không nên đợi tới khi cảm thấy khát nước mới uống nước và luôn đảm bảo cơ thể luôn đủ nước.
• Nếu thiểu ối nặng, mẹ phải nhập viện để truyền dịch vào túi ối.

Dư ối

• Chế độ ăn nhạt, giảm mặn để giảm thiểu tình trạng dư ối
• Nếu do nguyên nhân tiểu đường thai kỳ, mẹ nên hạn chế ăn đồ ngọt
• Tìm hiểu thêm những thực phẩm giảm ối cho mẹ bầu

Đa ối

• Trong trường hợp thai phụ bụng quá to, vận động khó khăn thì bác sĩ sẽ bấm ối cho đẻ non.
• Sử dụng một số loại thuốc để giảm nước ối nhưng cần theo chỉ định của bác sĩ.
• Nếu nguyên nhân gây đa ối do nhiễm khuẩn, mẹ bầu sẽ được điều trị bằng phương pháp kháng sinh an toàn.

Đây là một số cách khắc phục các tình trạng dư ối, thiếu ối mẹ tham khảo nhưng mẹ cũng nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để biết chính xác tình trạng của mình.

Viên uống sắt canxi cho mẹ bầu được nhập khẩu trực tiếp từ châu Âu

Trên đây đã giải đáp thắc mắc cho các mẹ làm sao biết nước ối nhiều hay ít và một số cách khắc phục. Để duy trì thai kỳ khỏe mạnh mẹ nên có một chế độ ăn uống hợp lý, uống đủ nước và bổ sung đầy đủ các vi chất cần thiết qua cả chế độ ăn và viên uống (sắt canxi chela) để đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.