Dị tật thai nhi đầu nhỏ là gì? Có chữa được không?

Kích thước đầu nhỏ hơn bình thường là một trong những dị tật thai nhi hiếm gặp. Dị tật thai nhi đầu nhỏ là gì? Có chữa được không? Kích thước đầu nhỏ hơn bình thường có tác động như thế nào đến sự phát triển sau khi trẻ ra đời? Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây để tìm câu trả lời.

Dị tật thai nhi đầu nhỏ là gì? Có thể chữa khỏi không?

Dị tật đầu nhỏ, hay còn gọi là hội chứng teo não, là một rối loạn thần kinh hiếm gặp khiến vòng đầu của trẻ nhỏ hơn đáng kể so với những trẻ cùng độ tuổi và giới tính. Tình trạng này xảy ra do não bộ không phát triển đầy đủ, hoặc ngừng phát triển ngay sau khi sinh, hoặc trong vài năm đầu đời.

Mức độ nghiêm trọng của dị tật đầu nhỏ rất đa dạng. Một số trẻ chỉ có kích thước đầu nhỏ hơn bình thường mà không gặp phải vấn đề gì đáng kể. Tuy nhiên, nhiều trường hợp khác lại gặp khó khăn về nhận thức, học tập và các vấn đề phát triển khác. Mặc dù khả năng học tập và phát triển của trẻ có thể được cải thiện trong quá trình trưởng thành, nhưng dị tật đầu nhỏ thường gây ra những thách thức lâu dài.

Dị tật đầu nhỏ có thể xuất hiện độc lập, không kèm theo bất kỳ dị tật bẩm sinh nào khác. Nhưng trong nhiều trường hợp, nó là một phần của hội chứng bao gồm nhiều dị tật bẩm sinh nghiêm trọng khác.

Dị tật đầu nhỏ còn được gọi là hội chứng teo não khiến kích thước vòng đầu của trẻ nhỏ hơn bình thường

Nguyên nhân dẫn đến dị tật thai nhi đầu nhỏ

Dị tật đầu nhỏ có thể do bẩm sinh hoặc xảy ra trong giai đoạn nhũ nhi do sự bất thường của não bộ. Ngoài nguyên nhân do di truyền, dị tật đầu nhỏ có thể xảy ra do các nguyên nhân như:

a/ Nguyên nhân gây dị tật đầu nhỏ bẩm sinh

• Dính khớp sọ: Khớp sọ sính vào nhau quá sớm khiến não bộ của trẻ bị hạn chế phát triển do thiếu không gian. Trẻ cần được phẫu thuật tách các khớp dính để não bộ có đủ không gian phát triển nếu không có vấn đề nào khác trong não.
• Bào thai bị thiếu oxy não: Một số biến chứng xuất hiện trong thai kỳ hoặc quá trình chuyển dạ khiến não bộ của thai nhi không được cung cấp đủ oxy.
• Nhiễm trùng bào thai: Mẹ bầu nhiễm trùng toxoplasmosis, cytomegalovirus, rubella và thủy đậu hoặc bị nhiễm virus Zika do muỗi đốt khiến thai nhi bị dị tật đầu nhỏ. Theo nhiều kết quả nghiên cứu virus Zika là nguyên nhân gây ra nhiều dị tật não nghiêm trọng, trong đó phổ biến nhất là dị tật đầu nhỏ.
• Bất thường nhiễm sắc thể: Dị tật đầu nhỏ cũng được gặp ở trẻ mắc hội chứng Down hoặc các chứng rối loạn di truyền. Một số khiếm khuyết gen cũng khiến dị tật đầu nhỏ bị di truyền giữa các thế hệ trong gia đình.
• Mẹ bầu sử dụng chất kích thích hay tiếp xúc hóa chất độc hại: Mẹ sử dụng ma túy, hút thuốc là, uống rượu bia cũng là nguyên nhân khiến trẻ có bất thường về não, trong đó có dị tật đầu nhỏ. Mẹ tiếp xúc với hóa chất độc hại như thủy ngân, chì, đi-ô-xin… hoặc tiếp xúc chất phóng xạ cũng khiến thai nhi bị dị tật đầu nhỏ.
• Mẹ bầu không bổ sung đủ dưỡng chất: Không bổ dung đủ dưỡng chất, đặc biệt là sắt acid folic cho bà bầu, là nguyên nhân gây dị tật đầu nhỏ và các dị tật não, hệ thần kinh ở thai nhi.
• Mẹ bầu bị PKU: Còn được gọi là chứng mất kiểm soát Phenylketonuria khiến việc phân rã axit amin phenylalanine bị cản trở.

Mẹ bầu không được bổ sung đủ sắt và axit folic có thể khiến trẻ bị dị tật đầu nhỏ

b/ Nguyên nhân gây dị tật đầu nhỏ sau sinh:

• Do môi trường (dị tật đầu nhỏ mắc phải)
• Trẻ nhu nhi có chế độ ăn thiếu dưỡng chất nghiêm trọng
• Trẻ bị đột quỵ, xuất huyết
• Dị tật não hoặc ống thần kinh
• Não không được cung cấp đủ máu trong quá trình phát triển
• Não bị tổn thương

Có thể phòng ngừa dị tật đầu nhỏ hay không?

Dị tật đầu nhỏ nghiêm trọng là tình trạng đầu cả em bé nhỏ hơn rất nhiều so với bình thường. Nguyên nhân có thể do não bé phát triển không bình thường hoặc não bị tổn thương trong thai kỳ. Trẻ bị dị tật đầu nhỏ nghiêm trọng có nguy cơ bị đe dọa tính mạng, còn hầu hết các dị tật ít nghiêm trọng hơn cũng chưa có biện pháp điều trị tận gốc mà chỉ có thể chữa những biến chứng của bệnh lý này.

Mẹ bầu cần uống viên sắt và axit folic và bổ sung đủ  các vi chất cần thiết trong thai kì

Các biến chứng phổ biến của dị tật đầu nhỏ gồm có:

• Động kinh
• Chậm phát triển, biết lẫy, bò, ngồi, đi sau bạn cùng lứa
• Trí tuệ chậm phát triển, khả năng học tập và thực hiện các hoạt động hàng ngày đều kém hơn trẻ cùng độ tuổi.
• Khả năng giữ thăng bằng kém, di chuyển khó khăn
• Khả năng ăn uống cũng kém, có thể mắc chứng khó nuốt
• Khả năng nghe nhìn kém

Để ngăn ngừa dị tật đầu nhỏ ở thai nhi mẹ bầu cần thực hiện khám sàng lọc dị tật để bác sĩ có thể can thiệp kịp thời, cải thiện  tình trạng đầu nhỏ cho bé. Ngoài ra, để bổ sung đầy đủ sắt và axit folic khi mang thai, mẹ bầu cần uống viên sắt – axit folic hàng ngày và thường xuyên ăn thực phẩm có chứa 2 vi chất này. Sắt uống trước hay sau ăn như thế nào cũng rất quan trọng để tối ưu hiệu quả của viên uống, mẹ bầu cũng cần thực hiện đúng hướng dẫn của bác sĩ để có hiệu quả bổ sung tốt nhất. Sau khi bé chào đời mẹ vẫn cần thường xuyên đưa con đi khám định kỳ để bác sĩ theo dõ diễn biến sức khỏe và can thiệp kịp thời trước khi biến chứng xảy ra.