Ứ sản dịch sau sinh: dấu hiệu và cách xử lý

Sau khi vượt cạn hệ miễn dịch chưa phục hồi, trong đó có ứ sản dịch sau sinh, khiến sản phụ có nguy cơ gặp một số vấn đề về sức khỏe, thậm chí có thể gây tai biến hậu sản. Tìm hiểu dấu hiệu nhận biết và cách xử lý khi sản phụ bị ứ sản dịch (bế sản dịch) sau sinh.

Ứ sản dịch sau sinh là gì?

Sau khi vượt cạn nhau thai sẽ được đưa ra ngoài, máu cũng chảy ra từ khu vực nhau thai bám dính, đồng thời tử cung cũng co hồi về trạng thái ban đầu. Sản phụ sẽ bị chảy sản dịch ra ngoài âm đạo trong một thời gian để làm sạch toàn bộ tử cung, chống nhiễm trùng. Sản dịch bao gồm máu, niêm mạc tử cung, dịch nhầy, nước ối sót lại và vi khuẩn cư trú trong tử cung. Nếu tử cung co hồi tốt, sản phụ được cầm máu sinh lý, giảm nguy cơ mất máu, băng huyết hậu sản.

Mỗi ngày tử cung sẽ co lại khoảng 1.0 – 1.5cm, cho đến khi không sờ thấy được nữa và đã nằm gọn trong tiểu khung. Khi sản dịch chảy hết cũng là dấu hiệu cho thấy tử cung đã phục hồi. Thời gian chảy sản dịch kéo dài bao lâu tùy thuộc vào cơ địa và quá trình chăm sóc vùng kín, toàn bộ cơ thể của mỗi người.

Ứ sản dịch sau sinh là tình trạng sản dịch không thể đào thải ra ngoài mà bị ứ đọng trong tử cung. Ứ sản dịch là biến chứng hậu sản nguy hiểm, nếu không được can thiệp kịp thời sẽ khiến sản dịch bị nhiễm khuẩn, băng huyết sau sinh hay rối loạn đông máu có thể gây nguy hiểm cho tính mạng sản phụ.

Ứ sản dịch sau sinh là tình trạng sản dịch bị ứ đọng trong tử cung, không thể đào thải ra ngoài âm đạo

Dấu hiệu nhận biết ứ sản dịch sau sinh

Quá trình chảy sản dịch sau sinh có thể kéo dài 20 – 45 ngày tùy cơ địa của mỗi người. Cá biệt, một số sản phụ còn chảy sản dịch kéo dài đến 60 ngày, nhưng không phải ai cũng có nhiều kinh nghiệm dân gian chăm sóc bà đẻ để phát hiện ứ sản dịch sớm và đi khám kịp thời. Tuy nhiên, từ ngày thứ 12 trở đi sản dịch sẽ nhạt màu dần và không thể sờ thấy đáy tử cung được nữa. Nếu nghi ngờ bị ứ sản dịch sau sinh sản phụ có thể chủ động theo dõi những dấu hiệu đi kèm.

Những triệu chứng ứ sản dịch phổ biến gồm có:

• Sản dịch ít, có mùi hôi do bị nhiễm trùng
• Sờ bụng cảm nhận thấy có cục cứng bên trong
• Hạ vị đau, căng tức
• Sốt nhẹ
• Cổ tử cung bị đóng kín, khi ấn vào đáy tử cung sẽ bị đau. Nếu dùng tay để nong cổ tử cung sẽ thấy sản dịch có mùi hôi và màu đen sẫm.

Ứ sản dịch có thể gặp ở cả mẹ sinh mổ lẫn sinh thường. Nguyên nhân gây ứ sản dịch thường do tử cung co hồi chậm, sót nhau, tử cung bị căng giãn quá mức khi mang thai, quá trình chuyển dạ kéo dài hoặc do mẹ sau sinh ít vận động, sức khỏe suy kiệt hay cổ tử cung bị đóng lại khiến sản dịch không thể thoát ra.

Sản dịch bị ứ sẽ có màu đen sẫm và có mùi hôi khó chịu

Sản phụ bị ứ sản dịch cần xử lý như thế nào?

Ứ sản dịch nếu không được can thiệp kịp thời sẽ gây nhiễm trùng, 1 tai biến hậu sản nguy hiểm, có thể gây tử vong cho sản phụ. Vì vậy, ngay khi nghi ngờ bản thân bị ứ sản dịch, sản phụ cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để khám và được bác sĩ chỉ định can thiệp phù hợp.

Các phương pháp điều trị ứ sản dịch sau sinh phổ biến bao gồm:

• Nong cổ tử cung: Đây là biện pháp can thiệp ứ sản dịch đầu tiên được áp dụng. Bác sĩ sẽ đưa dụng cụ chuyên khoa vào để nong tử cung, lấy hết sản dịch ứ đọng bên trong ra ngoài tử cung. Thủ thuật này cần được làm tại các cơ sở y tế chuyên khoa để đảm bảo điều kiện vệ sinh sạch sẽ và dụng cụ cần thiết, phòng ngừa nhiễm trùng khi tiến hành nong cổ tử cung.
• Hút sản dịch: Bác sĩ sẽ dùng ống hút chuyên dụng để hút hết sản dịch đang bị ứ đọng bên trong tử cung ra ngoài. Ống hút dịch vài được vô trùng tuyệt đối trước khi được đưa vào sử dụng, giảm nguy cơ nhiễm trùng gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng sản phụ.
• Sử dụng thuốc kích thích tử cung co bóp: Ứ sản dịch sau sinh do tử cung co bóp kém, không thể đẩy hết sản dịch ra ngoài. Nếu xác định được đây là nguyên nhân chính gây ứ sản dịch, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kích thích tử cung co bóp mạnh để đẩy toàn bộ sản dịch sót lại ra ngoài âm đạo.

Để phòng ngừa ứ sản dịch sau sinh, vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đi ại nhẹ nhàng, cho con bú càng sớm càng tốt… Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng khoa học, đi tiểu ngay khi có nhu cầu, đi khám ngay khi nhận thấy dấu hiệu bất thường,… là những cách chủ động phòng ngừa ứ sản dịch hiệu quả.

Viên sắt cho mẹ sau sinh hỗ trợ phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt

Bên cạnh đó, mẹ đừng quên bổ sung vi chất sau sinh đầy đủ qua cả chế độ ăn và viên uống bổ sung để cung cấp đầy đủ nhu cầu dưỡng chất của cơ thể. Nhất là đối với 4 vi chất quan trọng là canxi, DHA, axit folic và sắt sau sinh. Đủ chất sẽ giúp mẹ có đề kháng khỏe, phục hồi sau sinh nhanh và hiệu quả hơn.