Những điều cần biết về kinh nguyệt tuổi dậy thì

Kinh nguyệt là cột mốc phát triển rất quan trọng trong quá trình phát triển của bé gái. Tìm hiểu rõ hơn về kinh nguyệt tuổi dậy thì giúp bổ sung kiến thức cho trẻ và các bậc phụ huynh đồng thời giải tỏa những lo lắng khi gặp tình trạng bất thường.

Trẻ dậy thì xuất hiện kinh nguyệt khi nào

Kinh nguyệt là tình trạng chảy máu âm đạo do lớp niêm mạc tử cung bong ra sau khi trứng không được thụ thai. Giai đoạn tuổi dậy thì bắt đầu từ khi trẻ xuất hiện kinh nguyệt lần đầu tiên. Phần lớn các bé gái sẽ có kinh nguyệt lần đầu trong độ tuổi từ 10 đến 15. Một số trẻ có thể có kinh muộn hơn hoặc sớm hơn tùy thuộc vào chế độ ăn uống và sự phát triển của từng trẻ.

Đối với những bé gái đón chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên, phụ huynh cần đồng hành theo dõi vì đặc điểm tuổi dậy thì con có nhiều bất ổn. Các con thay đổi về mặt tâm lý, nhận thức, có thể gặp khủng hoảng trong giai đoạn bắt đầu xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt.

Trẻ dậy thì xuất hiện kinh nguyệt giai đọa 10-15 tuổi

Đặc điểm kinh nguyệt ở trẻ dậy thì

Kì kinh nguyệt của trẻ tuổi dậy thì có thể mang những đặc điểm sau:

• Thời gian của chu kỳ kinh nguyệt: Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu của kỳ kinh này cho đến ngày đầu của kỳ kinh tiếp theo. Thông thường, mỗi người con gái có độ dài kinh nguyệt khoảng 1 tháng hoặc từ 21 – 35 ngày. Ở tuổi dậy thì, một số trẻ sẽ có chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn 21 ngày
• Lượng máu: Lượng máu của kinh nguyệt tuổi dậy thì cũng thường không ổn định. Có lúc thì rất ít chỉ dưới 20 ml, nhưng cũng có lúc vượt ngưỡng 70 ml.
• Số ngày hành kinh: Số ngày kinh của các bé gái cũng thay đổi thất thường có khi thì chỉ 2 ngày là kết thúc, khi thì 7 – 15 ngày.

Kinh nguyệt tuổi dậy thì của các bé gái thường không đều. Tuy nhiên, bổ mẹ cũng không cần lo lắng, bởi đây là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường. Tình trạng này được điều chỉnh trong 1 – 2 năm đầu và chu kỳ kinh nguyệt sẽ diễn ra ổn định sau đó.

Đặc điểm kinh nguyệt tuổi dậy thì thường không đều

Tại sao trẻ dậy thì dễ bị rối loạn kinh nguyệt?

Trẻ tuổi dậy thì có những biểu hiện rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều bắt nguồn từ những nguyên nhân sau:

• Buồng trứng hoạt động chưa ổn định: Khi các trẻ gái đang trong độ tuổi dậy thì, cơ quan sinh dục – sinh sản vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, bao gồm cả buồng trứng. Do buồng trứng chưa ổn định, chức năng phóng noãn có thể không đều đặn. Điều này giải thích lý do tại sao chu kỳ kinh nguyệt có thể ngắn hơn hay dài hơn bình thường.
• Hormone nội tiết tố chưa hoàn thiện: Những hormone nội tiết tố nữ như Estrogen hay Progesterone trong cơ thể của các trẻ gái vẫn chưa được ổn định, tác động trực tiếp tới các rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Tâm lý bất ổn: Ở độ tuổi dậy thì, đứng trước các áp lực học hành, thi cử, tình cảm, gia đình… khiến tâm lý của các trẻ gái trở nên bất ổn gây ra sự rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Chế độ sinh hoạt chưa hợp lý: Thức khuya, ngủ muộn, ăn uống thiếu chất dinh dưỡng… là những thói quen xấu ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt nói riêng hay cả cơ thể của các bạn nữ nói chung, đặc biệt trong độ tuổi dậy thì.
• Do bệnh lý: Những bạn nữ có bệnh phụ khoa đều có nguy cơ gặp hiện tượng kinh nguyệt không đều. Một số bệnh phụ khoa có thể kể đến như viêm nhiễm phụ khoa, các bệnh về tử cung, buồng trứng, bệnh xã hội, bệnh lây truyền qua đường tình dục…

Buồng trứng chưa phát triển hoàn thiện khiến trẻ dậy thì dễ bị rối loạn kinh nguyệt

Hướng dẫn cách chăm sóc trẻ dậy thì giúp kinh nguyệt đều đặn

Để giúp trẻ được phát triển tốt nhất, duy trì kinh nguyệt đều đặn thì nên thực hiện những việc sau.

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học là cách cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì. Ngoài ra, chế độ ăn uống lành mạnh còn giúp cơ thể phát triển nhanh chóng, tăng cường sức khỏe và khả năng miễn dịch của cơ thể.

Gợi ý chế độ ăn uống giúp điều hòa kinh nguyệt cho nữ giới ở độ tuổi dậy thì:

• Nên dùng các thực phẩm chứa hàm lượng sắt cao như thịt bò, thịt gà, gan, nghệ, củ cải, cá, hạt óc chó… có tác dụng thúc đẩy hoạt động tái tạo hồng cầu và ngăn ngừa tình trạng thiếu máu do rong kinh, cường kinh kéo dài. Kết hợp bổ sung sắt cho trẻ dậy thì bằng các viên uống thích hợp.
• Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, các loại hạt ngũ cốc… vào trong chế độ ăn. Đặc biệt, đậu nành là một trong những loại thực phẩm giúp tăng cường nội tiết tố ở nữ giới.
• Uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để cơ thể loại bỏ độc tố, bài tiết, vận chuyển dinh dưỡng vào cơ thể. Đồng thời, giúp điều hòa kinh nguyệt, tăng lượng máu kinh, cải thiện tình trạng ra máu kinh ít.
• Tránh sử dụng rượu bia, cà phê, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, món ăn chứa nhiều gia vị cay nóng… Cần ăn uống đủ bữa, đúng giờ, tránh tình trạng nhịn ăn, bỏ bữa.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Một số thói quen tốt nên duy trì mỗi ngày để giúp điều trị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì:

• Ngủ đủ giấc, đảm bảo 7 – 8 giờ/ ngày. Không thức quá khuya, trước khi đi ngủ nên tránh các thiết bị điện tử ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Không sử dụng thuốc lá và các chất kích thích.
• Tập luyện thể dục 30 – 45 phút mỗi ngày với các bộ môn có cường độ vừa phải như bóng rổ, bơi lội, đi bộ, chạy bộ, đạp xe, yoga…

Trẻ tuổi dậy thì cần tăng cường vận động mỗi ngày

Chăm sóc vệ sinh vùng kín luôn sạch sẽ

Để giúp trẻ trong độ tuổi dậy thì chăm sóc vùng kín luôn khỏe mạnh, mẹ có thể hướng dẫn trẻ thực hiện những bước sau:

• Vệ sinh vùng kín hằng ngày từ 1 – 2 lần với nước sạch hoặc sử dụng các dung dịch vệ sinh làm sạch có độ pH dịu nhẹ, an toàn.
• Khi vệ sinh, tránh thụt rửa quá sâu vào âm đạo, có thể khiến virus, nấm, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây viêm nhiễm.
• Thay quần lót hằng ngày và giặt sạch quần sạch sẽ, phơi dưới ánh nắng để tiêu diệt nấm men và vi khuẩn tích tụ.
• Đối với những ngày có kinh nguyệt, nên thay băng vệ sinh sau 4 – 5h sử dụng, ngay cả khi chỉ ra một lượng máu kinh nhỏ.
• Mặc quần áo thoải mái, có chất liệu thấm hút tốt. Tránh mắc trang phục bó sát gây ẩm ướt, ngứa vùng kín.

Vệ sinh vùng kín mỗi ngày giúp trẻ tránh nguy cơ viêm nhiễm

Kết hợp những việc làm trên cùng với bổ sung sắt trong kỳ kinh nguyệt hợp lý giúp kinh nguyệt của trẻ được đều đặn và cơ thể khỏe mạnh hơn. Những điều cần biết về kinh nguyệt tuổi dậy thì giúp cha mẹ hiểu hơn về những thay đổi của con trong giai đoạn này. Người thân cần theo dõi con sát sao, bên cạnh con như người hướng dẫn, làm bạn cùng con, dạy con các bài học về chăm sóc bản thân tốt nhất.