6 bước chăm sóc thiết yếu sau sinh mẹ cần nhớ

Mẹ cần nhớ 6 bước chăm sóc thiết yếu sau sinh giúp em bé không bị mất nhiệt. Chăm sóc mẹ và bé sau sinh cần cẩn thận để giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe, em bé phát triển tốt.

6 bước chăm sóc thiết yếu sau sinh mẹ cần nhớ

Áp dụng đúng quy trình chăm sóc sau sinh thiết yếu sẽ giúp em bé không bị mất nhiệt nhờ được tiếp xúc da kề da với mẹ, hạn chế tình trạng bé không được bú mẹ dẫn đến suy dinh dưỡng. 

Theo khuyến cáo của WHO, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Quyết định 6 bước chăm sóc thiết yếu sau sinh như:

• Bước 1: Lau khô cơ thể của bé trong 5 giây đầu tiên sau sinh, lưu ý kiểm tra hơi thở của bé. Đặt bé trong khăn khô ở trên bụng hoặc cánh tay của mẹ cho tiếp xúc với da của mẹ ít nhất 90 phút sau sinh. Lưu ý không nên hút đờm dãi thường quy, trong 30 giây đầu không được hút nhớt trừ khi miệng và mũi trẻ bị tắc, ngoài ra, cũng không nên hút phân su trừ khi trẻ không khoẻ.
• Bước 2: Tiêm 10 đơn vị oxytocin vào bắp sau khi chắc chắn không có trẻ thứ 2 và thông báo cho sản phụ. Oxytocin có tác dụng tránh băng huyết sau sinh và co bóp tử cung tốt.
• Bước 3: Kẹp dây rốn muộn (sau khi dây rốn ngừng đập hoặc 1-2 phút sau khi thai sổ) và cắt dây rốn một thì.
• Bước 4: Tiến hành kéo dây rốn có kiểm soát.
• Bước 5: Xoa đáy tử cung 15 phút 1 lần trong 2 giờ đầu sau sinh.
• Bước 6: Khuyến khích cho trẻ bú sớm và bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và không cho ăn bất cứ loại thực phẩm nào khác. Trẻ bú sữa mẹ mang lại rất nhiều lợi ích như: 

– Giúp ngăn ngừa tử vong do nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính và tiêu chảy trong 3 tháng đầu tiên. 

– Giúp tăng tiết oxytocin làm tử cung co lại sớm làm ngăn ngừa băng huyết sau sinh.

Em bé sau sinh nên được tiếp xúc da kề da với mẹ

Chăm sóc thiết yếu sau sinh 90 phút đầu đến 6 giờ đầu thế nào?

Để em bé được đảm bảo an toàn và chăm sóc tốt nhất thì trong 90 phút đầu em bé sẽ được y bác sĩ chăm sóc như sau:  

• Sau khi trẻ không bú nữa thì kiểm tra tình trạng sức khoẻ 15 phút 1 lần. Đeo vòng tên mẹ con vào cổ chân và ghi cân nặng của trẻ vào bệnh án.
• Kiểm tra xem trẻ có bị khó thở như thở rên, thở nhanh, thở chậm, thở rút lõm lồng ngực hay không.
• Kiểm tra thân nhiệt, có chảy dịch ở mắt không, có rỉ máu ở rốn, chướng bụng hay không.
• Kiểm tra và đánh toàn bộ cơ thể trẻ xem có bị chấn thương như: bướu đầu, bầm tím, sưng ở mông, mức độ cử động chân tay.
• Tra thuốc mỡ và thuốc nhỏ mắt đề phòng nhiễm khuẩn mắt.
• Tiêm phòng các bệnh như viêm gan B, bệnh lao và tiêm vitamin K để ngăn ngừa chảy máu.
• Không tắm cho trẻ sau 24 giờ.

Ngoài ra y bác sĩ cũng cần hướng dẫn mẹ chăm sóc rốn cho bé như:

• Để cuống rốn tự do và che bằng quần áo.
• Mặc tã dưới rốn trẻ và không bắt bất kỳ thứ gì lên rốn.
• Sử dụng khăn sạch lau nếu rốn trẻ bị bẩn.
• Nếu rốn có dấu hiệu như chảy mủ cần phải báo cho nhân viên y tế và cho trẻ đi khám.
• Không được băng rốn hoặc bụng, tránh động chạm vào chân rốn nếu không cần thiết.

Sau khi trẻ không bú nữa thì nên kiểm tra tình trạng sức khỏe 15 phút/lần

Chú ý khi chăm sóc bé sơ sinh trước khi xuất viện

Bên cạnh tìm hiểu 6 bước chăm sóc thiết yếu sau sinh, trước khi xuất viện, bác sĩ sẽ có những chỉ định khi chăm sóc em bé:

• Nhân viên y tế sẽ khuyên sản phụ nên ở lại bệnh viện 24 giờ sau sinh rồi mới xuất viện.
• Trẻ có thể nằm cùng mẹ trên giường trong phòng kín gió, nhiệt độ từ 25-28 độ. Mẹ không nên tách em bé ra nếu không cần thiết.
• Trợ giúp em bé bú mẹ cả ngày lẫn đêm và đánh giá tình hình. Mẹ cần thông báo cho bác sĩ nếu trẻ bú ít đi.
• Vệ sinh hàng ngày cho con ở các vùng mặt, cánh tay, cổ. Rửa mông cho khô và lau cẩn thận, nên tắm cho trẻ sau 24h và đo thân nhiệt trước khi tắm.
• Khám lại cho em bé trước khi xuất viện, bác sĩ sẽ quan sát em bé nếu có những dấu hiệu nguy hiểm như bú ít, co giật, thở nhanh, thân nhiệt cao trên 37,5 độ và dưới 37,5 độ. 

Ngoài ra, khi trở về nhà, mẹ cũng nên xây dựng chế độ ăn khoa học theo hướng dẫn của bác sĩ nhằm cung cấp đủ các vi chất để nuôi con khỏe mạnh. Mẹ vẫn nên tiếp tục sử dụng viên uống sắt và canxi cho mẹ sau sinh như trong thời gian mang thai ít nhất 1-3 tháng sau sinh. 

Viên sắt và canxi cho mẹ sau sinh- nhập khẩu Châu Âu chính hãng

Bài viết trên đã giúp mẹ tìm hiểu được 6 bước chăm sóc thiết yếu sau sinh và những hướng dẫn khi xuất viện. Mẹ có thể kết hợp các kiến thức hiện đại với các kinh nghiệm dân gian chăm sóc bà đẻ một cách khoa học để có thể phục hồi sau sinh tốt nhất nhé! Chúc mẹ và em bé luôn khỏe mạnh, đủ chất!