Triệu chứng thiếu máu sau sinh lâm sàng sản phụ và gia đình nên biết

Nhận biết các triệu chứng thiếu máu sau sinh là cách để phát hiện nhanh chóng, kịp thời tình trạng này, từ đó, có cách bổ sung sắt sau sinh hiệu quả, giúp sản phụ có sức khỏe tốt, phục hồi nhanh chóng sau vượt cạn.

Định nghĩa thiếu máu

Theo WHO, thiếu máu là cách gọi của hiện tượng lượng huyết sắc tố lưu hành của một người thấp hơn so với những người sức khỏe bình thường ở cùng độ tuổi, cùng giới tính, cùng ở trong một môi trường sống. Hội chứng thiếu máu có thể gặp trong nhiều bệnh, nhưng phổ biến nhất là trong các bệnh về máu và ở các sản phụ sau sinh.

Để chẩn đoán bác sĩ sẽ căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng. Để xác định và phân loại chính xác, bệnh nhân cần thực hiện các xét nghiệm để có các chỉ số cụ thể. Vì thế, khi có các triệu chứng lâm sàng, bà mẹ sau sinh cần đến bệnh viện để thực hiện các xét nghiệm chuyên khoa. Khi có nồng độ Hb < 120g/L, sản phụ sẽ được xác định đã mắc hội chứng thiếu máu sau sinh.

Thiếu máu là cách gọi của hiện tượng lượng huyết sắc tố lưu hành của một người thấp hơn so với mức bình thường

Những trường hợp có nguy cơ cao mắc chứng thiếu máu sau sinh

Những bà mẹ sau sinh dưới đây có nguy cơ mắc chứng thiếu máu sau sinh cao hơn những sản phụ khác:

• Không uống viên sắt và axit folic trước, trong và sau khi mang thai ít nhất 1 tháng.
• Mang đa thai
• BMI (chỉ số thể trọng) trước khi mang thai > 24
• Phụ nữ sinh mổ
• Phụ nữ đã có nhiều lần sinh đẻ
• Sản phụ bị huyết áp cao
• Bà mẹ sinh non hoặc có thời gian mang thai kéo dài hơn 40 tuần
• Khoảng cách thời gian giữa 2 lần mang thai ngắn

Bà mẹ không uống sắt và axit folic trước, trong và sau khi mang thai ít nhất 1 tháng dễ bị thiếu máu sau sinh

Triệu chứng thiếu máu sau sinh lâm sàng

Da

• Da xanh xao, niêm mạc không hồng hào mà nhợt nhạt. Sản phụ cũng có thể bị mắc bệnh vàng da trong trường hợp bị thiếu máu huyết tán.
• Bà mẹ sau sinh bị thiếu máu thiếu sắt sẽ có hiện tượng sạm da, nám da do bị rối loạn chuyển hóa sắt.
• Niêm mạc da tại những vị trí như mắt, lưỡi, vòm miệng, môi,… hay những khu vực da mỏng như mặt, lòng bàn tay,… có hiện tượng nhợt nhạt, không hồng hào mà xanh xao.

Triệu chứng thiếu máu sau sinh lâm sàng

Lưỡi

• Màu xanh hoặc vàng nhợt nhạt nếu bị thiếu máu huyết tán.
• Trường hợp thiếu máu do nhiễm khuẩn, trên lưỡi có lớp bựa trắng dày.
• Nếu sản phụ bị thiếu máu Biermer (thiếu máu hồng cầu khổng lồ) thì lưỡi dày và có màu đỏ lừ.
• Gai lưỡi mòn, lưỡi nhẵn bóng là do sản phụ bị thiếu máu thiếu sắt

Tóc và móng

• Tóc xơ yếu, dễ gãy rụng
• Móng tay giòn, dễ xước, gãy
• Móng chân bị lõm hoặc bẹt, màu đục, bở, có khía xuất hiện và dễ gãy

Các triệu chứng thiếu máu sau sinh cơ năng

Khi bị thiếu máu sau sinh, sản phụ có thể gặp các triệu chứng như sau:

• Khi cử động đột ngọt hoặc vận sức mạnh thường cảm thấy ù tai, chóng mặt, hoa mắt. Có thể bị ngất xỉu nếu tình trạng thiếu máu đã trở nên nghiêm trọng.
• Thường xuyên cảm thấy đau đầu, trí nhớ và khả năng tập trung bị giảm sút. Nếu thiếu máu nghiêm trọng sản phụ có thể bị rơi vào trạng thái thiếu minh mẫn.
• Khả năng, chất lượng lao động bị giảm sút.
• Chân tay tê bì, thường cảm thấy đau, mỏi.
• Tính nết thay đổi thất thường, dễ cáu gắt, stress. Thậm chí sản phụ có thể bị rơi vào trạng thái trầm cảm sau sinh.
• Có thể bị mất ngủ thường xuyên hoặc hay ngủ gà gật, ngủ không sâu giấc.
• Tim đập nhanh, khó thở, có thể bị đau vùng trước tim vì bị thiếu máu cơ tim.
• Chán ăn, chướng bụng, đầy hơi hoặc bị rối loạn tiêu hóa.
• Sức đề kháng suy giảm, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.

Nếu bị thiếu máu nghiêm trọng, thiếu máu thiếu sắt sau sinh kéo dài sản phụ rất dễ bị mắc các bệnh tim mạch. Thậm chí có thể bị suy tim, gây nguy hiểm đến tính mạng. Bên cạnh đó, sản phụ bị thiếu máu có thể khiến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ bị ảnh hưởng. Nhận biết chính xác các triệu chứng thiếu máu sau sinh để đi khám và làm xét nghiệm kịp thời giúp bà mẹ sau sinh được điều trị kịp thời, giảm thiểu các nguy cơ bị biến chứng.