Hỏi – đáp cùng chuyên gia: Bà bầu bị táo bón khi uống sắt

Ngay khi có kế hoạch mang thai bà mẹ nên uống sắt để ngăn ngừa chứng thiếu máu thiếu sắt, tăng khả năng thụ thai và nâng cao sức khỏe thai kỳ. Một số bà bàu gặp hiện tượng buồn nôn, nóng trong, táo bón khi uống sắt cần chọn thuốc sắt dành cho bà bầu tốt nhất để giảm thiểu những tác dụng không mong muốn khi bổ sung sắt.

•  Thuốc viên sắt cho bà bầu và 3 sai lầm thường gặp khi sử dụng
• Thiếu sắt và axit folic ở phụ nữ mang thai – mối nguy hại khó lường trước!

Hỏi:

Thưa bác sĩ!

Tôi đang có bầu bé đầu tiên ở tháng thứ 3 và được các bác sĩ khuyên nên uống viên bổ sung sắt. Vậy nhưng khi dùng thuốc tôi lại bị táo bón hết sức khó chịu. Bác sĩ có thể cho tôi biết tại sao uống sắt lại khiến mình gặp táo bón, cách khắc phục là gì và tôi có nên dừng uống bổ sung sắt không, vì tôi thấy nó phiền phức quá? Cảm ơn bác sĩ. (Thái Anh – Vĩnh Phúc)

Trả lời:

Thân chào Thái Anh!

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và chia sẻ băn khoăn của mình với chúng tôi. Về câu hỏi của bạn với thắc mắc: “Tại sao dùng thuốc bổ sung sắt lại gây táo bón, cách khắc phục là gì, có nên dừng uống thuốc bổ sung sắt không?”, chúng tôi xin được trả lời cụ thể như sau:

Tại sao bà bầu uống sắt lại bị táo bón?

Nguyên nhân khiến bà bầu bị táo bón khi uống sắt gồm có:

• Khi uống viên sắt và canxi, cơ thể cần một lượng lớn nước để hấp thụ những khoáng chất có trong viên sắt và canxi, nhưng không phải bà bầu nào cũng uống đủ lượng nước cần thiết. Vì thế đường ruột không có đủ nước để vận chuyển chất thải khiến phân bị khô cứng, khó đi ngoài. Thiếu nước cũng là nguyên nhân khiến nhu động ruột bị giảm đi, quá trình đưa chất thải ra ngoài cơ thể cũng bị làm chậm lại khiến nước có trong đường ruột bị thẩm thấu ngược lại vào thành ruột, phân càng trở nên khô cứng, tình trạng táo bón lại càng nghiêm trọng hơn.
• Viên sắt khó hấp thụ, hàm lượng sắt quá cao cũng gây áp lực cho hệ tiêu hóa, tạo thành lắng cặn sắt, là nguyên nhân phổ biến khiến bà bầu bị táo bón khi uống sắt.
• Mẹ bầu uống sắt không đúng cách (uống sắt cùng canxi, uống sắt cùng bữa ăn, uống sắt vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, uống sắt bằng nước ngọt, sữa, trà, bia,…) hay bà bầu ít ăn rau xanh, trái cây cũng là nguyên nhân gây táo bón thai kỳ do uống sắt rất thường gặp.
• Khi mang thai tuyến nội tiết của bà bầu có sự thay đổi mạnh mẽ, nồng độ các hormone sinh sản như estrogen, progesterone cũng tăng cao khiến đường ruột bị tác động làm chậm nhu động ruột, quá trình bài tiết chất thải bị cản trở gây táo bón.
• Thai nhi càng lớn tình trạng táo bón càng trở nên nghiêm trọng hơn, nguyên nhân không phải vì uống sắt mà vì kích thước tử cung lớn chèn ép hệ tiêu hóa – bài tiết gây táo bón.
• Mẹ bầu ít vận động khiến quá trình trao đổi chất bị chậm lại, nhu động ruột cũng ít hoạt động là nguyên nhân gây táo bón khi mang thai.

Bà bầu uống viên sắt vô cơ, khó hấp thụ có tỉ lệ bị táo bón cao hơn những bà bầu uống sắt hữu cơ

Cách khắc phục táo bón khi bổ sung sắt

Để không bị táo bón khi uống sắt các bà bầu cần:

1. Chọn viên uống dễ hấp thụ, hạn chế tác dụng phụ

Khi uống sắt bị táo bón việc đầu tiên bà bầu cần làm là không tiếp tục sử dụng loại sắt gây táo bón, đổi sang loại sắt bà bầu phù hợp hơn, không gây táo bón và hạn chế tác dụng không mong muốn khác. Viên sắt bà bầu hữu cơ chuyên biệt, hàm lượng tiêu chuẩn với thành phần bao gồm sắt và các chất bổ máu có cùng thời điểm và điều kiện hấp thụ tốt nhất, không có chất gây ức chế hấp thụ sắt, có chứa vitamin C giúp sắt hấp thụ dễ hơn cần được ưu tiên lựa chọn.

2. Uống sắt đúng cách

Uống sắt đúng cách góp phần tăng tỉ lệ hấp thụ sắt, đồng thời giảm thiểu tác dụng không mong muốn khi uống sắt. Cách uống sắt đúng cho bà bầu gồm có:

• Uống sắt vào buổi sáng, khi bụng rỗng (sau bữa sáng 1 – 2h)
• Uống sắt bằng nhiều nước lọc hoặc nước ép trái cây giàu vitamin C, không uống sắt bằng sữa, nước trà, bia, nước ngọt, cà phê,… là những đồ uống khiến sắt bị cản trở hấp thụ.
• Không uống sắt vào buổi tối và trước khi đi ngủ. Thời điểm uống sắt muộn nhất là sau bữa ăn trưa 1 – 2h hoặc trước 15h30p.
• Không uống sắt cùng viên canxi.
• Không tự ý điều chỉnh liều lượng sắt để tránh bổ sung thừa hoặc thiếu sắt. Bổ sung thiếu sắt làm tăng nguy cơ thiếu máu thiếu sắt, bổ sung thừa sắt bà bầu sẽ bị táo bón, nguy hiểm hơn, còn có thể gây ra biến chứng thai sản hoặc bị đau dạ dày, suy gan, suy thận.

Mẹ bầu cần uống viên sắt đúng cách

3. Có lối sống, sinh hoạt lành mạnh

Khi uống sắt bà bầu cần uống đủ 2.0 – 2.5l nước mỗi ngày và ăn nhiều rau xanh, trái cây trong bữa ăn hàng ngày để tăng cường nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón hiệu quả hơn. Đặc biệt, bà bầu không nên ăn chay, ăn kiêng dài ngày nếu không có khuyến cáo của bác sĩ để có thể bổ sung sắt từ thực phẩm. 

Ngoài ra bà bầu cũng cần thường xuyên thực hiện các bài thể dục dành cho bà bầu như đi bộ, bơi lội, yoga,… để tăng khả năng trao đổi chất, tăng cường nhu động ruột giúp ngăn ngừa và cải thiện tình trạng táo bón khi bổ sung sắt hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, luyện tập, rèn luyện thân thể còn giúp bà bầu nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm khi mang thai. Khi mẹ bầu có sức khỏe tốt thai nhi cũng có điều kiện phát triển thể chất và trí tuệ tốt nhất. Tập thể dục thể thao ngoài trời vào sáng sớm hoặc chiều tối còn giúp bà bầu bổ sung vitamin D, tăng khả năng hấp thụ canxi, mang lại bộ xương chắc khỏe cho cả bà bầu và thai nhi.

Thường xuyên vận động, rèn luyện thân thể giúp tăng nhu động ruột, cải thiện và ngăn ngừa táo bón hiệu quả

4. Uống viên sắt kết hợp sử dụng thực phẩm giàu sắt

Thực phẩm là nguồn cung cấp sắt dồi dào, lại rất đa dạng chủng loại, mẹ bầu rất dễ dàng vừa bổ sung sắt vừa chế biến nhiều món khác nhau giúp thực đơn thêm phong phú, mẹ bầu ăn ngon miệng và bổ sung được nhiều dưỡng chất khác cần thiết cho thai kỳ. Thực phẩm là nguồn bổ sung sắt lành mạnh, không gây táo bón và không có bất kỳ một tác dụng phụ nào. 

Để giảm táo bón bà bầu cũng có thể chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ. Việc ăn quá nhiều một lúc cũng khiến tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn do hệ tiêu hóa bị quá tải, không thể chuyển hóa và hấp thụ toàn bộ dưỡng chất có trong thực phẩm.

Thực phẩm giàu sắt dành cho bà bầu

Các thực phẩm giàu sắt bao gồm:

• Các loại thịt nạc đỏ: Thịt bò, lợn, cừu, dê,…
• Thịt gia cầm: Thịt gà tây, chim bồ câu,…
• Động vật thân mềm có vỏ: Ngao, hàu, trai, điệp,…
• Cá biển: Cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá kiếm, cá thu,… Tuy nhiên các loại cá biển thường có chứa thủy ngân, bà bầu chỉ nên ăn mỗi tuần 2 bữa để tránh bị nhiễm độc thủy ngân, gây nguy hiểm cho sức khỏe bà mẹ và quá trình phát triển của thai nhi.
• Gan và nội tạng động vật: Gan có chứa nhiều sắt nhưng cũng rất giàu vitamin A. Nếu thường xuyên ăn gan sẽ khiến bà bầu bị thừa vitamin A khiến sức khỏe bị ảnh hưởng và tăng nguy cơ thai nhi bị dị tật bẩm sinh, khả năng phát triển trí tuệ và thể chất đều bị suy giảm nghiêm trọng.
• Rau có lá màu xanh đậm: Rau bina, bông cải xanh, cải bó xôi,…
• Các loại rau củ: Khoai tây, bí đỏ, củ cải đỏ, cà chua,…
• Trái cây sấy khô
• Trái cây tươi: Táo, chuối, dưa hấu, cherry, lựu,…
• Lòng đỏ trứng gà
• Các loại hạt, các loại đậu, ngũ cốc nguyên cám,…

>>Bổ sung sắt bằng thuốc sắt không gây táo bón này, đảm bảo thai kỳ của mẹ sẽ bớt mệt mỏi hơn rất nhiều!

Bà bầu cần bổ sung sắt đều đặn mỗi ngày ngay từ khi có kế hoạch mang thai đến hết thời gian nuôi con bú hoàn toàn. Liều lượng sắt phù hợp với mỗi bà bầu sẽ được bác sĩ căn cứ vào kết quả khám và xét nghiệm thai kỳ để đưa ra chỉ định phù hợp nhất. Bà bầu không được tự ý uống sắt cũng như tự ý điều chỉnh liều lượng sắt để bổ sung vừa đủ lượng sắt cần thiết, giúp nâng cao sức khỏe thai kỳ hiệu quả. Lựa chọn viên sắt dễ hấp thụ, chất lượng đảm bảo, uống sắt đúng cách, có chế độ dinh dưỡng cân bằng, thường xuyên vận động phù hợp là những cách giảm thiểu nguy cơ bị táo bón thai kỳ khi uống sắt.

Hy vọng câu trả lời trên sẽ giải đáp được các thắc mắc của bạn. Chúc Thái Anh có thai kỳ khỏe mạnh, mẹ tròn con vuông!

Tồng hợp: Huyền Trang

Chela Ferr Forte

Đừng bỏ lỡ bài viết bạn quan tâm

• Thiếu máu thiếu sắt – Đừng coi thường!
• Mẹ cần làm gì trước, trong và sau khi sinh