Bổ sung sắt khi mang thai có cần thiết không?

Mang thai khiến cơ thể mẹ phát sinh nhiều thay đổi, từ thể trạng, tâm lý, sinh lý và cả nhu cầu dinh dưỡng. Lượng sắt cơ thể cần tăng thêm rất nhiều so với khi chưa mang thai. Vậy, bổ sung sắt khi mang thai có cần thiết không? Nên bổ sung thế nào cho phù hợp?

1.  Nhu cầu chất dinh dưỡng trong thai kỳ

Một chế độ ăn cân bằng, đa dạng của các bà mẹ có thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hiện tại và phục vụ để tạo ra nguồn dự trữ mà cơ thể sẽ sử dụng trong thời gian cho con bú. Tuy nhiên, ngay cả thực đơn được lập kế hoạch và chuẩn bị tốt nhất bởi một chuyên gia đôi khi cũng không cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu sắt (ngoài thiếu hụt axit folic và axit béo không bão hòa đa) là một trong những thiếu hụt dinh dưỡng phổ biến nhất ở các bà mẹ mang thai.

Nhu cầu sắt trong thai kỳ càng lớn do nhiều yếu tố. Thời điểm này nhu cầu của các mô của thai nhi và nhau thai cần phải được cung cấp đầy đủ sắt. Những thay đổi của hệ tim mạch và tuần hoàn máu (nhất là trong tam cá nguyệt thứ 2 và 3) cũng tác động không nhỏ đến nhu cầu sắt trong thai kỳ. Điều đáng nói là nhu cầu về sắt cũng tăng lên trong thời kỳ cho con bú.

Sắt có trong nhiều thực phẩm thực vật và động vật

2.  Bổ sung sắt khi mang thai – có cần thiết?

Bổ sung sắt khi mang thai có cần thiết?  Trong các tài liệu y tế mới nhất, việc bổ sung sắt thường được khuyến cáo dự phòng cho phụ nữ mang thai với liều 27 – 30 mg mỗi ngày. Nếu bác sĩ phát hiện ra tình trạng thiếu sắt do thiếu máu thai kỳ (Hb (hemoglobin) <11 mg / dl) – bác sĩ sẽ đề nghị bổ sung liều cao hơn.

Ở các bà mẹ mang thai – ngoài công thức máu thông thường (hemoglobin, hematocrit, số lượng hồng cầu trong máu) – nồng độ ferritin cũng được đo. Trên cơ sở này, bác sĩ sẽ đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Nếu bác sĩ nhận thấy cơ thể mẹ bầu không đủ sắt, bác sĩ sẽ  đề nghị bổ sung.

3.  Sắt trong thai kỳ – vai trò trong cơ thể và nguồn thực phẩm

Sắt có một số chức năng quan trọng trong cơ thể, bao gồm tham gia vào các quá trình hô hấp mô, tổng hợp DNA và hình thành hồng cầu (hồng cầu). Nó cũng ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống miễn dịch, hỗ trợ sự trao đổi chất thích hợp của gan và điều chỉnh nồng độ cholesterol. Sự thiếu hụt nguyên tố này có thể dẫn đến thiếu máu, rối loạn nhịp tim, giảm khả năng miễn dịch và các vấn đề về khả năng tập trung. Có nhiều rủi ro hơn nữa trong thai kỳ: nguy cơ sinh non và sinh con nhẹ cân tăng lên.

Để bổ sung sắt khi mang thai, mẹ bầu nên chú ý việc sử dụng các viên bổ sung sắt kết hợp với chế độ dinh dưỡng, các thực phẩm giàu sắt.

Các nguồn thực phẩm giàu chất sắt nhất là: thịt đỏ, nội tạng (ví dụ như thận, tim) và trứng. Nguyên tố này cũng được tìm thấy trong các sản phẩm có nguồn gốc thực vật, ví dụ như trong:

• hạt khô của cây họ đậu,
• mùi tây,
• quả hạch, bí ngô và hạt hướng dương,
• mơ khô,
• cải xoăn, rau bina.

Sắt heme (có trong các sản phẩm động vật) được cơ thể hấp thụ tốt hơn nhiều so với sắt không phải heme (chủ yếu chứa trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật).

Sự hấp thụ của nguyên tố này được cải thiện bởi vitamin C, và nó bị cản trở bởi phytat, ví dụ, được tìm thấy trong các sản phẩm ngũ cốc và các loại đậu. Chất tannin (có trong trà, cà phê và dịch truyền thảo mộc) và chất xơ cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến việc hấp thu sắt kém hơn.