Bà bầu thiếu sắt có biểu hiện gì? Những triệu chứng đơn giản

Thiếu sắt, thiếu máu ở phụ nữ mang thai là tình trạng khá phổ biến. Các biểu hiện của thiếu sắt tương tự với biểu hiện thường gặp khi mang thai khiến nhiều mẹ bầu không để ý. Vậy Bà bầu thiếu sắt có biểu hiện gì? Dưới đây là cách nhận biết thiếu máu do thiếu sắt thông qua những triệu chứng đơn giản nhất trên cơ thể mẹ bầu.

Nguyên nhân thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai

Để biết mẹ bầu có thiếu máu hay không, bác sĩ sẽ kiểm tra nồng độ Hb (hemoglobin) trong máu. Nếu nồng độ Hb dưới 11g/dl, mẹ bầu được chẩn đoán là thiếu máu. Tại Việt Nam, có đến 75% mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt, nguyên nhân là do lượng sắt hấp thụ không đủ đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Sắt là yếu tố quan trọng trong quá trình tạo hemoglobin, sắc tố trong hồng cầu giúp cơ thể tái tạo máu, cung cấp oxy và dưỡng chất đến các tế bào và cơ quan.

Khi mang thai, nhu cầu sắt của cơ thể tăng gấp đôi, đặc biệt là trong những tháng cuối thai kỳ. Lúc này, mẹ bầu cần cung cấp máu, oxy và dưỡng chất để nuôi dưỡng thai nhi, đồng thời thể tích máu cũng tăng 30-50% so với bình thường. Sự tăng thể tích máu đòi hỏi cơ thể phải được nạp thêm sắt và acid folic cho bà bầu để tái tạo lượng máu phù hợp với nhu cầu của cơ thể. Đây là nguyên nhân chính khiến đa số bà bầu thiếu sắt, thiếu máu trong thai kỳ.

Nếu không nghỉ ngơi hợp lý và bổ sung sắt đầy đủ, bà bầu dễ bị thiếu máu do thiếu sắt. Tình trạng này khiến oxy không được cung cấp đủ đến các tế bào và cơ quan, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Bà bầu là đối tượng rất dễ bị thiếu máu thiếu sắt

Một số nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng bà bầu thiếu sắt, thiếu máu trong khi mang thai:

• Khoảng cách giữa hai lần mang thai của bà bầu quá gần nhau.
• Mang thai đôi, mang thai ba hay mang đa thai cũng là nguyên nhân gây thiếu máu ở mẹ bầu.
• Mẹ bầu không hấp thu đủ lượng sắt cần thiết cho cơ thể để nuôi dưỡng thai nhi.
• Mẹ bầu có tiền sử bị thiếu máu trước khi mang thai.

Bà bầu thiếu sắt có biểu hiện gì?

Dựa vào việc thăm khám và làm các xét nghiệm máu, bác sĩ có thể cho mẹ bầu biết được bản thân có đang gặp tình trạng thiếu sắt, thiếu máu hay không. Tuy nhiên, bà bầu thiếu sắt, thiếu máu có những triệu chứng lâm sàng dễ nhận biết như sau:

• Mệt mỏi kéo dài: Mệt mỏi được coi là biểu hiện thường gặp của tình trạng bà bầu thiếu sắt. Điều này là do thiếu máu lên não và oxy vận chuyển lên các mô và cơ bắp bị sụt giảm, gây áp lực dẫn đến tình trạng thường xuyên cảm thấy đau đầu hoặc đau nửa đầu, hoa mắt, chóng mặt, thậm chí là ngất xỉu.
• Tim đập nhanh, khó thở: Khi bà bầu thiếu sắt, nồng độ huyết sắc tố sụt giảm khiến tim phải làm việc gấp đôi để vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhịp tim không đều và cảm giác tim đập nhanh bất thường. Và tình trạng trở nên nặng hơn khi hoạt động thể lực như leo cầu thang, đi bộ… khiến bà bầu bị hụt hơi, khó thở, tức ngực.
• Da niêm nhạt: Khi thiếu máu, da dẻ trông nhợt nhạt, lòng bàn tay không còn hồng hào, môi tái hơn và niêm mạc mi dưới nhợt nhạt do thiếu hồng cầu.
• Rối loạn tiêu hóa: Mẹ bầu bị thiếu máu nghiêm trọng thường có cảm giác chán ăn, buồn nôn hay nôn ói, đầy bụng, đau bụng. Các biểu hiệu này lại thường bị nhầm lẫn sang dấu hiệu của thai nghén. Đặc biệt, bà bầu thiếu sắt có thể thèm ăn những đồ ăn lạ như cát, đất sét, phấn,  gạch non… Đây không phải là hiện tượng thai nghén bình thường, khoa học gọi đây là hội chứng Pica.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Bà bầu thiếu sắt, thiếu máu khiến sức đề kháng suy giảm, dễ bị mắc các bệnh do thay đổi thời tiết hay các bệnh do virus gây ra.
• Không điều tiết được cảm xúc, thường xuyên cáu giận, bực tức.

Bà bầu thiếu sắt có biểu hiện gì?

Ngoài các triệu chứng phổ biến trên, bà bầu thiếu sắt cũng có thể gặp một số biểu hiện khác như: chân bồn chồn, đau và sưng lưỡi, chân tay lạnh…

Nếu có những triệu chứng trên, tốt nhất mẹ bầu nên đến các cơ sở y tế để làm xét nghiệm máu, từ đó có biện pháp bổ sung sắt kịp thời, tránh để tình trạng thiếu sắt, thiếu máu kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của bé.

Thiếu sắt có ảnh hưởng gì tới sức khỏe thai kỳ?

Ảnh hưởng của thiếu sắt đối với mẹ bầu 

Sắt là thành phần không thể thiếu để tạo ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Khi mang thai, nhu cầu sắt tăng cao, nếu không được đáp ứng đầy đủ, mẹ bầu rất dễ bị thiếu sắt, dẫn đến thiếu máu.

Thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ. Mẹ bầu thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, chán ăn, cơ thể suy nhược, sức đề kháng giảm. Nguy hiểm hơn, thiếu máu còn làm tăng nguy cơ sản giật, tiền sản giật, vỡ ối sớm và sinh non.

Không chỉ vậy, thiếu máu do thiếu sắt khiến quá trình chuyển dạ khó khăn hơn, mẹ khó phục hồi sau sinh, tăng nguy cơ băng huyết, nhiễm trùng và thiếu máu sau sinh.

Bà bầu bị thiếu sắt dẫn tới thiếu máu khi mang thai

Ảnh hưởng của thiếu sắt đối với thai nhi

Thiếu sắt không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thai nhi. Đối với thai nhi, nếu bà bầu bị thiếu sắt, thiếu máu sẽ khiến bé không được cung cấp đủ dưỡng để phát triển trong suốt quá trình nằm trong bụng mẹ, dễ gây tình trạng thai nhẹ cân thậm chí suy dinh dưỡng bào thai. Những thai nhi bị thiếu máu khi sinh ra, bé thường nhẹ cân, bị vàng da sau sinh, thậm chí dễ bị sinh non.

Trẻ bị suy dinh dưỡng bẩm sinh do mẹ thiếu sắt thai kỳ

Cách bổ sung cho bà bầu thiếu sắt hiệu quả

Để ngăn ngừa và cải thiện hậu quả do thiếu sắt gây ra đối với mẹ bầu và thai nhi, các mẹ cần có kế hoạch bổ sung sắt khi mang thai hiệu quả. Cách bổ sung cho bà bầu thiếu sắt hiệu quả mà mẹ nào cũng không nên bỏ qua dưới đây.

Bổ sung sắt cho bà bầu bằng thực phẩm

Để cơ thể có đủ sắt tạo hồng cầu nuôi dưỡng thai nhi, bà bầu cần lựa chọn sử dụng các thực phẩm chứa sắt trong bữa ăn hằng ngày. Dưới đây là những thực phẩm giàu sắt mẹ bầu có thể tham khảo để thêm vào thực đơn cho bà bầu thiếu máu:

• Trứng gà, thịt nạc đỏ, thịt gia cầm, gan động vật…
• Các loại rau có lá màu xanh đậm như rau chân vịt, bông cải xanh, và cải xoăn kale….
• Các loại ngũ cốc và lúa mì..
• Các loại đậu hạt, đậu lăng, và đậu phụ.

Để làm tăng khả năng hấp thụ sắt, mẹ bầu hãy sử dụng cùng với các loại nước ép hay thực phẩm chứa nhiều vitamin C như cam, dâu tây, ổi nhé.

Gan lợn là thực phẩm giàu sắt mẹ nên ăn khi mang thai

Bổ sung sắt cho bà bầu bằng viên uống

Tuy nhiên, chế độ ăn hàng ngày thường không đáp ứng đủ nhu cầu sắt trong thời kỳ mang thai nên việc bổ sung viên thuốc sắt là vô cùng cần thiết. Mẹ bầu có thể lựa chọn các loại viên sắt tốt cho bà bầu dễ uống, dễ hấp thu để không bị táo bón và có thành phần bổ sung thêm nhiều dưỡng chất cần thiết khác cho cơ thể như: acid folic, vitamin B6, vitamin B12, vitamin C để tăng cường khả năng tạo máu. 

Bổ sung sắt cho bà bầu bằng viên uống từ khi biết mình mang thai hoặc tốt nhất từ trước khi mang thai từ 3-6 tháng giúp mẹ có sức khỏe thật tốt và thai nhi phát triển khỏe mạnh. Duy trì uống các sản phẩm bổ sung sắt trong suốt thai kỳ để ngăn ngừa thiếu máu thiếu sắt khi mang thai các mẹ nhé.

Bà bầu thiếu sắt sẽ phải đối diện với một thai kỳ nguy hiểm. Bởi vậy, nhận biết những triệu chứng của tình trạng bà bầu thiếu sắt sẽ giúp các mẹ bổ sung sắt kịp thời, hiệu quả. Chúc các bà bầu có một thai kỳ khỏe mạnh!